Milieu verantwoord hergebruik van zinkassen
Milieuverantwoord gebruik van zinkassen als bouwstof
In Vlaanderen is momenteel 490 kilometer zinkassenweg op openbaar domein geïnventariseerd. Het merendeel hiervan zijn wegen waar de zinkassen gebruikt zijn in de fundering onder het beton of asfalt (de zogenaamde 'afgedekte' zinkassenwegen). Deze inventarisatie is ver van volledig. In Nederland is meer dan 800 kilometer weg geïnventariseerd. We vermoeden dat ook in Vlaanderen nog meer van deze wegen zijn.
De volledige verwijdering van dit groot volume zinkassen is niet haalbaar. Studies hebben aangetoond dat een milieuverantwoord gebruik van zinkassen als bouwstof onder afgedekte zinkassenwegen mogelijk is, als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. In afgedekte zinkassenwegen worden de afgegraven zinkassen opnieuw gebruikt als bouwstof in de onderliggende fundering en bevindt zich bovenaan een wegdek van beton of asfalt. Er moeten echter voldoende maatregelen genomen worden om verdere uitloging van zware metalen te voorkomen. Belangrijk hierbij is het stabiliseren van de zinkassen door het toevoegen van cement, en het voorkomen van contact met grondwater en regenwater. Voor deze toepassing van afvalstoffen is volgens het VLAREMA een grondstofverklaring verplicht. Om te vermijden dat de verontreiniging wordt verspreid naar plaatsen waar nooit zinkassen zijn gebruikt, wordt het gebruik enkel ter plaatse toegelaten.
De algemene grondstofverklaring
Om de administratieve procedure te vereenvoudigen en de drempel voor milieuverantwoord gebruik te verlagen heeft de OVAM een algemene grondstofverklaring voorzien. Een eerste algemene grondstofverklaring werd afgeleverd op 10 oktober 2007. Op 3 oktober 2012 werd een nieuwe algemene grondstofverklaring afgeleverd, een verlenging van de vorige. Het voordeel van een algemene grondstofverklaring is dat eigenaars van zinkassenwegen geen afzonderlijke grondstofverklaringen meer moeten aanvragen voor het gebruik van zinkassen, op voorwaarde dat gewerkt wordt volgens de voorwaarden die opgenomen zijn in de algemene grondstofverklaring van 3 oktober 2012.
Eén van de voorwaarden opgelegd in de algemene grondstofverklaring, is het aanmelden van de geplande werken bij de OVAM. De aanmelding gebeurt door vóór de start van de geplande werken een aantal gegevens aan de OVAM te bezorgen via het webloket geïnventariseerde werken. De gegevens die aan de OVAM bezorgd moeten worden zijn o.a. ligging van de zinkassenweg, de hoeveelheid zinkassen, de receptuur van het geplande zinkassenmengsel. Opgelet! Enkel werken die vooraf werden aangemeld in het webloket vallen onder het toepassingsgebied van de algemene grondstofverklaring. Hergebruik van zinkassen is enkel toestaan mits een geldige grondstofverklaring. Indien de werken niet werden aangemeld onder de algemene grondstofverklaring, is het bijgevolg noodzakelijk om zelf tijdig een grondstofverklaring aan te vragen bij de OVAM.
Grond met meer dan 1% bodemvreemde materialen (zinkassen in dit geval) wordt beschouwd als een afvalstof. Deze afvalstof valt net als de zinkassen zelf - hoewel er dus weinig zinkassen aanwezig zijn - onder het toepassingsgebied van de algemene grondstofverklaring. Gronden met minder dan 1% bodemvreemde materialen vallen onder de bepalingen van de wetgeving voor grondverzet.
Aan de hand van de informatie in de aanmeldingen zal de OVAM de inventarisatie van de zinkassenwegen verderzetten en informatie verzamelen over de samenstelling en het uitlooggedrag van verschillende gestabiliseerde zinkassenmengsels. De praktische werkwijze bij het gebruik van zinkassen in wegenbouw is beschreven in de 'Handleiding voor een milieuverantwoorde verwerking van zinkassen in wegenbouw'. Dankzij deze handleiding weten milieuambtenaren, technische ambtenaren, studiebureaus en aannemers wat zinkassen zijn en hoe ze ermee moeten omgaan.