Eindrapporten impactanalyse invoeren statiegeld op eenmalige drankverpakkingen

 In uitvoering van het Vlaams regeerakkoord 2014-2019 en in opdracht van minister van Omgeving Joke Schauvliege liet de OVAM in 2015 een onderzoek uitvoeren naar de mogelijke invoering van een statiegeldsysteem op eenmalige drankverpakkingen in Vlaanderen. Deze impactanalyse bestond uit 3 fasen:

1. scenariobepaling
2. impactanalyse) en
3. opmaak van een blauwdruk van het voorkeursscenario 

De studie resulteerde in verschillende onderzoeksrapporten, die op deze webpagina beschikbaar zijn.

De resultaten van fase 1 en 2 zijn na te lezen in het rapport 'Impactanalyse invoering statiegeld op eenmalige drankverpakkingen, Aftasten van bandbreedtes van impact van het invoeren van een statiegeldsysteem op eenmalige drankverpakkingen in Vlaanderen'. In dit rapport wordt de economische, ecologische en sociale impact van het invoeren van statiegeld in Vlaanderen volgens 5 scenario's in kaart gebracht. De 5 scenario’s variëren op vlak van de soort verpakkingen (o.a. glas, blik, kunststof, drankkartons, enkel kleine verpakkingen…) die in het statiegeldsysteem worden opgenomen en op vlak van het aantal inzamelpunten (o.a. grote distributie, kleine distributie en containerparken).

Op basis van dit rapport besliste minister van Omgeving Joke Schauvliege in juni 2015 om ook fase 3 van de impactanalyse uit te voeren, nl. de opmaak van een blauwdruk van het invoeren van statiegeld volgens een voorkeursscenario. Het voorkeursscenario betreft een systeem met een statiegeld van 0,25 euro op alle eenmalige drankverpakkingen uit kunststof en metaal (blikjes) ongeacht de inhoud of het volume. De inzameling is verplicht voor grote en middelgrote distributiepunten. Andere inzamelpunten kunnen op vrijwillige basis georganiseerd worden. Het rapport van fase 3 bevat een beschrijving van de beleidstheorie, de uitgangspunten van het voorkeursscenario, de essentiële bestanddelen van het statiegeldsysteem, een financieel plan, de risico’s en risicobeheersmaatregelen, een implementatieplan en budget en enkele capita selecta.

Het voorkeursscenario is een variant op de 5 scenario’s bekeken in fase 1 en 2 van de impactanalyse. In een addendum rapport worden 3 aspecten van de impactanalyse herbekeken rekening houdend met bijkomende informatie die werd aangebracht door leden van de klankbordgroep en toegepast op het voorkeursscenario. Een herziening van de kostprijs van het statiegeldsysteem komt hier aan bod alsook de impact van een statiegeldsysteem op de daling van de hoeveelheid zwerfvuil en de daling van de opruimkosten van zwerfvuil. Tot slot wordt ook getracht om een inschatting te maken van de mate waarin de invoering van statiegeld aanleiding zou geven tot verschuivingen in aankoopgedrag.

Bijkomend werd ook een juridisch onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden die Vlaanderen heeft om op regionaal niveau een statiegeldsysteem in te voeren. Het rapport 'Juridische studie statiegeldsysteem' brengt de juridische knelpunten van het invoeren van een statiegeldsysteem in Vlaanderen in kaart en formuleert ook oplossingsrichtingen.